Theo Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 1/6/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, sàn giao dịch thương mại điện tử có trách nhiệm khai thay, nộp thay thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân cho người kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử.
Theo đó, sàn giao dịch thương mại điện tử căn cứ doanh thu, các khoản thu khác mà cá nhân kinh doanh thông qua sàn giao dịch nhận được để kê khai thuế thay, nộp thuế thay cho người kinh doanh. Thông tin doanh thu và số thuế đã khai thay, nộp thay theo từng đơn hàng trên chứng từ cung cấp cho người mua hàng và người bán sẽ được sàn giao dịch thương mại điện tử ghi nhận lại.
Thực tế, cá nhân kinh doanh có thu nhập năm từ 100 triệu đồng/năm trở lên sẽ phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Mức thuế áp dụng cho cá nhân bán buôn, bán lẻ các loại hàng hóa là 1,5% tính trên doanh thu, trong đó 1% thuế giá trị gia tăng và 0,5% thuế thu nhập cá nhân. Từ trước đến nay, người kinh doanh tự kê khai, đóng thuế dựa trên thu nhập của họ. Tuy nhiên, trung bình mỗi ngày có 3,5 triệu giao dịch được thực hiện trên các sàn giao dịch thương mại điện tử tại Việt Nam, nhưng nhiều người kinh doanh có doanh thu không thực hiện nghĩa vụ thuế hoặc kê khai không trung thực. Vì vậy, theo ngành Thuế, quy định trên sẽ giúp tránh thất thu thuế lĩnh vực này.
Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, để hỗ trợ cá nhân kinh doanh có thể kê khai đúng, đủ, kịp thời, Thông tư đã quy định trách nhiệm các sàn TMĐT trong việc cung cấp thông tin. Trên cơ sở đó, hệ thống cơ sở dữ liệu của ngành thuế sẽ hỗ trợ tra cứu thông tin tổng hợp doanh thu kinh doanh trên toàn quốc để cá nhân có thể tự thực hiện việc khai thuế, nộp thuế kịp thời, đầy đủ theo đúng quy định.
Ngoài ra, theo quy định về chính sách thuế và quản lý thuế hiện hành thì cá nhân tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm đối với hoạt động kinh doanh. Cá nhân kinh doanh thông qua sàn phải là các cá nhân có đăng ký thuế để được cấp MST và quản lý thuế theo quy định của pháp luật thuế và pháp luật kinh doanh TMĐT. Cá nhân kinh doanh thông qua sàn có thể là hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán hoặc theo phương pháp kê khai.
Thu thuế qua sàn giao dịch thương mại điện tử: Giảm đầu mối kê khai nộp thuế
Theo chuyên gia kinh tế - tài chính Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) đánh giá, việc thu thuế chặt chẽ nhằm tránh thất thu là cần thiết, song cách thức thực hiện như thế nào là điều quan trọng. Quy định sàn giao dịch thương mại điện tử khai, nộp thuế thay cá nhân kinh doanh là chưa hợp lý.
“Lý do bởi các sàn chỉ là người cung cấp dịch vụ, kết nối người mua và người bán. Trách nhiệm của các sàn là bảo đảm tất cả người kinh doanh phải chấp hành luật pháp Việt Nam, tổ chức sàn thông suốt. Còn người kinh doanh trên sàn phải có trách nhiệm kê khai, nộp thuế. Giống như ở chợ, ban quản lý chợ cung cấp các ki ốt, bảo đảm tiểu thương phải đăng ký kinh doanh và thực hiện đúng quy định, còn tiểu thương kinh doanh ra sao, doanh thu bao nhiêu làm sao Ban Quản lý chợ nắm được!”, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.
Theo vị chuyên gia này, để bảo đảm thu thuế chặt chẽ từ các cá nhân kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử, cơ quan thuế cần thường xuyên kiểm tra, rà soát và xử phạt nặng những trường hợp không thực hiện đúng quy định về thuế.
Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam Nguyễn Ngọc Dũng chia sẻ, sàn giao dịch thương mại điện tử không phải là đơn vị trả thu nhập mà chỉ cung cấp hạ tầng công nghệ để kết nối người bán và người mua thực hiện giao dịch, vì vậy, không thuộc đối tượng có nghĩa vụ kê khai, khấu trừ thuế thu nhập của người bán theo quy định. Thông tư số 40/2021/TT-BTC có thể gây ra nhiều tác động đến hoạt động của hàng trăm nghìn cá nhân kinh doanh trên các sàn. Trong khi đó, theo đại diện các sàn giao dịch thương mại điện tử, thời điểm thông tư có hiệu lực vào ngày 1-8-2021 là quá ngắn để có thể kịp chuẩn bị hệ thống thu thập dữ liệu và báo cáo theo yêu cầu của cơ quan thuế.
Liên quan đến vấn đề trên, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, Tổng cục Thuế sẽ nghiên cứu giải pháp khắc phục những vấn đề phát sinh trong thực tiễn quản lý thuế trên sàn giao dịch thương mại điện tử để trình các cấp có thẩm quyền quyết định. Việc kết nối thông tin giữa các sàn giao dịch thương mại điện tử với cơ quan thuế sẽ được thực hiện theo lộ trình, bắt đầu từ ngày 1-8-2021. Đến ngày 1-1-2022, sàn giao dịch thương mại điện tử kết nối thông tin với cơ quan thuế theo chuẩn dữ liệu bằng phương thức điện tử.
Gia Hân (T/h)
