Chủ động chuỗi sản xuất – nâng tầm năng lực cung ứng của ngành dệt may Việt Nam

Theo Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) Vũ Đức Giang, bối cảnh thị trường toàn cầu tiếp tục bất ổn, đặc biệt là chính sách thuế quan mới của Mỹ, khiến tiêu dùng hàng may mặc giảm sút, tồn kho tăng và đơn hàng sụt giảm mạnh. Tuy nhiên, nhờ sự chủ động và linh hoạt, các doanh nghiệp vẫn duy trì tăng trưởng, giúp ngành đạt xuất siêu 21 tỷ USD và tỷ lệ giá trị nội địa hóa khoảng 52% trong năm 2025 – mức cải thiện đáng kể so với giai đoạn trước.

Đáng chú ý, hàng dệt may Việt Nam đã có mặt tại 138 thị trường, cùng với 28 doanh nghiệp đầu tư trực tiếp ra nước ngoài nhằm đón đầu ưu đãi thuế quan, giảm rủi ro địa chính trị và tối ưu chi phí logistics, nhân công. Đây là những yếu tố quan trọng mở rộng dư địa tăng trưởng cho giai đoạn tới.

Tổng Giám đốc Vinatex Cao Hữu Hiếu nhận định, mặc dù nhu cầu tiêu dùng toàn cầu chưa hồi phục, lạm phát cao và xu hướng thắt chặt chi tiêu kéo dài, doanh nghiệp Việt Nam vẫn có cơ hội nếu thích ứng nhanh với yêu cầu đơn hàng nhỏ, thời gian giao hàng ngắn và tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe. Vinatex hiện duy trì được đà tăng trưởng và tiến sát mức lợi nhuận kỷ lục 1.400 tỷ đồng nhờ chiến lược điều hành linh hoạt.

Tuy nhiên, ngành vẫn đối diện thách thức lớn về sự phụ thuộc nguyên liệu. Hiện 100% bông, 90–95% xơ, cùng nhiều loại hóa chất và thuốc nhuộm vẫn phải nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc. Điều này gây rủi ro cao khi các thị trường lớn áp dụng quy tắc xuất xứ nghiêm ngặt hoặc chính sách thuế mới. Bên cạnh đó, dệt may Việt Nam vẫn chủ yếu đảm nhiệm công đoạn sản xuất, chưa phát triển mạnh các khâu tạo giá trị cao như thiết kế, thương hiệu hay phân phối.

Theo ông Vũ Đức Giang, để đạt mục tiêu đến năm 2030, doanh nghiệp phải tiếp tục đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, đẩy mạnh đầu tư công nghệ, xây dựng năng lực sản xuất xanh, tuần hoàn và tăng tỷ lệ nội địa hóa lên hơn 60%. Một số dự án sản xuất vật liệu mới, có giá trị cao đang hoàn thiện và dự kiến vận hành từ năm 2026, hứa hẹn tạo bước đột phá về tự chủ nguyên liệu.

Cùng với lợi thế từ 17 hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, ngành dệt may Việt Nam có nhiều cơ hội mở rộng thị trường. Tuy vậy, yêu cầu tuân thủ xuất xứ, bảo đảm chất lượng, giảm phát thải và xây dựng thương hiệu Việt mạnh vẫn là những nhiệm vụ trọng tâm để giữ vững vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nam Sơn (t/h)