Thị trường điện máy Việt Nam trước “thương vụ” Central Retail - Pico

Rút lui để tái sắp xếp danh mục

Sau nhiều năm mở rộng hiện diện tại Việt Nam, Central Retail đã quyết định thoái vốn khỏi chuỗi điện máy Nguyễn Kim, thương hiệu từng giữ vị thế đáng kể trên thị trường. Thương vụ chuyển nhượng cho Pico với giá khoảng 36 triệu USD phản ánh động thái tái cơ cấu danh mục đầu tư của tập đoàn Thái Lan trong bối cảnh ngành bán lẻ điện máy ngày càng cạnh tranh gay gắt.

Trong báo cáo gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Thái Lan cuối tháng 12, Central Retail xác nhận đã hoàn tất thỏa thuận chuyển nhượng toàn bộ phần vốn tại doanh nghiệp sở hữu chuỗi Nguyễn Kim. Bên nhận chuyển nhượng là Pico Holdings, một thương hiệu quen thuộc trong lĩnh vực phân phối điện máy tại Việt Nam. Tổng giá trị thương vụ được công bố ở mức hơn 1,1 tỷ baht, tương đương khoảng 36 triệu USD.

Điểm đáng chú ý là Central Retail dự kiến ghi nhận khoản lỗ suy giảm giá trị tài sản gần 5,9 tỷ baht trong quý IV. Đây là khoản lỗ mang tính kế toán, không phát sinh dòng tiền, song phản ánh thực tế rằng kỳ vọng ban đầu của tập đoàn đối với Nguyễn Kim đã không đạt được như dự tính. Dù vậy, ban lãnh đạo Central Retail khẳng định nền tảng tài chính của tập đoàn vẫn ổn định và thương vụ này không ảnh hưởng đáng kể đến kế hoạch kinh doanh hay chính sách cổ tức.

Central Retail bắt đầu tham gia vào Nguyễn Kim từ năm 2019 với vai trò cổ đông chiến lược, nắm giữ gần một nửa vốn điều lệ, trước khi gia tăng sở hữu để kiểm soát toàn bộ doanh nghiệp. Thời điểm đó, Nguyễn Kim vẫn được xem là một trong những thương hiệu điện máy có độ phủ rộng và uy tín lâu năm. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bức tranh kinh doanh của chuỗi này dần kém sắc. Doanh thu đóng góp từ Nguyễn Kim liên tục sụt giảm, phản ánh sức ép từ cạnh tranh gay gắt, chi phí vận hành cao và sự thay đổi hành vi tiêu dùng.

Mô hình đại siêu thị điện máy truyền thống bộc lộ hạn chế trước sự trỗi dậy của các chuỗi linh hoạt hơn và kênh bán hàng trực tuyến. Quyết định thoái vốn vì thế được Central Retail lý giải như một bước đi nhằm tối ưu hóa danh mục đầu tư tại Việt Nam. Thay vì dàn trải nguồn lực, tập đoàn lựa chọn tập trung vào các mảng có biên lợi nhuận tốt hơn và dư địa tăng trưởng dài hạn rõ ràng.

Trong kế hoạch trung hạn, Central Retail xác định hai trụ cột chính tại thị trường Việt Nam là bán lẻ thực phẩm và bất động sản thương mại, những lĩnh vực mà tập đoàn có lợi thế về kinh nghiệm vận hành, quy mô vốn và hệ sinh thái. Việc rút lui khỏi mảng điện máy do đó mang tính chiến lược hơn là quyết định mang tính tình thế.

Từ góc độ rộng hơn, thương vụ này cho thấy các tập đoàn bán lẻ nước ngoài đang thận trọng hơn khi đầu tư vào những ngành có mức độ cạnh tranh cao và biên lợi nhuận mỏng tại Việt Nam. Sự điều chỉnh danh mục của Central Retail có thể được xem như tín hiệu cho một giai đoạn “chắt lọc” mới của dòng vốn ngoại trong lĩnh vực bán lẻ.

Cục diện mới của thị trường điện máy nội địa

Ở chiều ngược lại, Pico Holdings - bên mua lại Nguyễn Kim - đứng trước cơ hội hiếm có để mở rộng quy mô và tái định vị vị thế trên thị trường điện máy. Thành lập từ năm 2007, Pico là doanh nghiệp nội địa có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực phân phối thiết bị điện tử, điện lạnh và gia dụng.

Hiện Pico duy trì hoạt động tại nhiều tỉnh, thành, với hệ thống cửa hàng tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc. Việc tiếp nhận Nguyễn Kim không chỉ giúp Pico mở rộng độ phủ thương hiệu, mà còn tạo điều kiện tiếp cận tệp khách hàng rộng hơn, đặc biệt tại các đô thị lớn phía Nam.

Tuy nhiên, thương vụ cũng đặt ra không ít thách thức. Nguyễn Kim dù có lịch sử phát triển lâu dài nhưng đã suy giảm đáng kể về sức cạnh tranh. Mạng lưới cửa hàng lớn đồng nghĩa với chi phí vận hành cao, trong khi thói quen mua sắm của người tiêu dùng đang dịch chuyển mạnh sang mô hình đa kênh, ưu tiên sự tiện lợi và giá cả linh hoạt.

Bài toán lớn nhất với Pico là tái cấu trúc hoạt động của Nguyễn Kim theo hướng tinh gọn và hiệu quả hơn. Điều này có thể bao gồm việc rà soát lại mạng lưới cửa hàng, điều chỉnh danh mục sản phẩm, đồng thời đầu tư mạnh cho kênh bán hàng trực tuyến và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Giới quan sát cho rằng lợi thế của Pico nằm ở sự am hiểu thị trường nội địa và khả năng ra quyết định linh hoạt hơn so với các tập đoàn đa quốc gia. Nếu tận dụng tốt thương hiệu sẵn có của Nguyễn Kim và kết hợp với chiến lược vận hành phù hợp, Pico có thể biến thương vụ này thành đòn bẩy tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Ở cấp độ thị trường, sự chuyển giao này phản ánh xu hướng tái phân bổ vai trò giữa doanh nghiệp ngoại và nội trong ngành bán lẻ Việt Nam. Khi các tập đoàn nước ngoài lựa chọn tập trung vào mảng cốt lõi, doanh nghiệp trong nước có thêm cơ hội tiếp quản và làm mới những thương hiệu lâu năm. Tuy nhiên, thành công không đến một cách tự động. Thị trường điện máy Việt Nam vẫn chịu áp lực lớn từ cạnh tranh giá, biên lợi nhuận thấp và tốc độ đổi mới công nghệ nhanh.

Về dài hạn, thương vụ Central Retail - Pico có thể xem là một dấu mốc đáng chú ý, phản ánh quá trình sàng lọc và tái cấu trúc của ngành bán lẻ điện máy. Trong bối cảnh đó, những doanh nghiệp thích nghi nhanh với biến động của thị trường và hành vi tiêu dùng sẽ là những chủ thể có khả năng trụ vững và bứt phá.

Phương Di