Công nghệ định danh – bước tiến mới trong hành trình số hóa thương hiệu Việt

Sự kiện là hoạt động quan trọng nhằm khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng một hệ sinh thái thương mại minh bạch, hiện đại, lấy công nghệ làm nền tảng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy hội nhập sâu rộng của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Văn Minh – Tổng Biên tập Báo Công Thương nhấn mạnh: “Truy xuất nguồn gốc không chỉ là yêu cầu về quản lý nhà nước mà còn là tấm hộ chiếu thương hiệu giúp sản phẩm Việt tự tin chinh phục thế giới. Việc áp dụng các công nghệ định danh tiên tiến sẽ góp phần đẩy lùi hàng giả, hàng nhái, bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp chân chính”.

Trong nhiều năm qua, thị trường Việt Nam liên tục đối mặt với vấn nạn hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng kém chất lượng và hàng giả mạo xuất xứ. Những sản phẩm này len lỏi từ chợ truyền thống, cửa hàng tiện lợi đến siêu thị và các sàn thương mại điện tử, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp chân chính và ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của người tiêu dùng.

Trước thực trạng đó, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng, thể hiện quyết tâm cao trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đáng chú ý, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 và Công điện số 72/CĐ-TTg ngày 24/5/2025, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ và quyết liệt các biện pháp ngăn chặn, xử lý vi phạm. Triển khai chỉ đạo này, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1398/QĐ-BCT ngày 20/5/2025 về Kế hoạch cao điểm giám sát, kiểm tra và xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trong toàn ngành.

Diễn đàn “Công nghệ định danh và truy xuất nguồn gốc – Nâng tầm hàng Việt” là không gian trao đổi cởi mở, đa chiều giữa các cơ quan quản lý, tổ chức khoa học – công nghệ, hiệp hội ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp. Chương trình tập trung thảo luận những vấn đề then chốt nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, tăng cường minh bạch thông tin hàng hóa và củng cố niềm tin của người tiêu dùng.

Các chuyên gia nhấn mạnh, truy xuất nguồn gốc và quản lý thị trường là công cụ quan trọng giúp hiện đại hóa phương thức giám sát, hỗ trợ cơ quan chức năng phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái. Trong bối cảnh Việt Nam đã tham gia 20 hiệp định thương mại tự do (FTA), việc minh bạch xuất xứ cũng trở thành điều kiện sống còn để doanh nghiệp tận dụng ưu đãi thuế quan, duy trì uy tín tại các thị trường nhập khẩu lớn và tránh rủi ro bị áp thuế phòng vệ hoặc loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bên cạnh đó, thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ đặt ra yêu cầu chuẩn hóa hệ thống truy xuất nguồn gốc trực tuyến, giúp người tiêu dùng dễ dàng kiểm chứng thông tin sản phẩm, bảo vệ thương hiệu Việt trong không gian số. Các công nghệ mới như blockchain, IoT, mã QR, chuẩn GS1, UID, EPCIS được xem là xu hướng tất yếu giúp định danh, xác thực nguồn gốc hàng hóa và đảm bảo an toàn dữ liệu. Đặc biệt, blockchain với đặc tính minh bạch và bất biến đang được nhiều doanh nghiệp Việt ứng dụng trong quản lý chuỗi cung ứng, hạn chế tối đa tình trạng giả mạo dữ liệu truy xuất.

Tại diễn đàn, nhiều doanh nghiệp đã chia sẻ kinh nghiệm triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thành công. Tiêu biểu là mô hình chuỗi nông sản ứng dụng nền tảng iTrace247, cho phép theo dõi toàn trình sản phẩm từ nông trại đến tay người tiêu dùng. Nhờ đó, các sản phẩm như vải thiều Thanh Hà, rau quả Sơn La hay Bắc Ninh đã được truy xuất minh bạch và xuất khẩu thành công sang Nhật Bản, Singapore, góp phần nâng cao uy tín hàng Việt trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, truy xuất nguồn gốc không chỉ là công cụ quản lý nhà nước mà còn là yếu tố chiến lược giúp doanh nghiệp khẳng định thương hiệu và nâng tầm giá trị hàng Việt. Thực tế cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh từ 114,5 tỷ USD năm 2012 lên hơn 405,5 tỷ USD năm 2024; chỉ tính riêng 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Để duy trì đà tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ truy xuất và định danh hàng hóa, bảo đảm mọi sản phẩm “Made in Vietnam” đều có thể chứng minh được hành trình minh bạch của mình.

Các diễn giả tại diễn đàn thống nhất rằng, minh bạch nguồn gốc hàng hóa là nền tảng của phát triển bền vững – không chỉ là yêu cầu quản lý mà còn là cam kết đạo đức và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp Việt trong tiến trình hội nhập. Cuộc chiến chống hàng giả, hàng gian lận thương mại chỉ có thể thành công khi Nhà nước, doanh nghiệp, công nghệ và người tiêu dùng cùng chung tay. Khi có pháp luật nghiêm minh, công nghệ hiện đại và người tiêu dùng thông minh, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một thị trường minh bạch, công bằng và phát triển bền vững, nơi mỗi sản phẩm Việt mang trong mình một “tấm hộ chiếu minh bạch” để tự tin vươn ra thế giới.

PV