Xử lý vướng mắc dự án đất đai: Quyết liệt nhưng không cầu toàn, không nóng vội

Sáng 30/12, Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị quán triệt triển khai các nghị quyết của Quốc hội về tháo gỡ vướng mắc đối với dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án và các Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tháo gỡ vướng mắc, giải phóng nguồn lực phát triển

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh việc quán triệt, triển khai hai nghị quyết có tính chất cách mạng, đột phá được thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội.

Về xử lý các vướng mắc liên quan dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án, Thủ tướng cho biết, sau thời gian thực hiện Kết luận 77 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 170 của Quốc hội, nhiều khó khăn đã được tháo gỡ, các dự án được tiếp tục triển khai, tạo hiệu ứng lan tỏa, giải phóng nguồn lực cho Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Đây là yếu tố góp phần quan trọng để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 trên 8% và hướng tới tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo.

Thủ tướng nêu rõ, Nghị quyết 170 chứa nhiều chính sách đặc thù, mang tính đột phá như: điều chỉnh Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp sai thời hạn đối với đất sản xuất, kinh doanh; tiếp tục sử dụng đất, xác định giá đất, tính tiền sử dụng và tiền thuê đất đối với các dự án được giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu; xác định lại giá đất trong trường hợp sai phạm; hướng xử lý đối với các trường hợp không đủ điều kiện tiếp tục sử dụng đất.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, xử lý vướng mắc của các dự án đất đai là việc khó, phức tạp, nhạy cảm, do đó phải “vừa làm vừa mở rộng, không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội”. Các cơ quan cần phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, giải quyết dứt điểm để rút kinh nghiệm và nâng cao năng lực xử lý các vấn đề tương tự phát sinh.

Rà soát thường xuyên, không né tránh trách nhiệm

Về nhiệm vụ thời gian tới, trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội cho phép áp dụng mở rộng Nghị quyết 170 trên phạm vi cả nước, Thủ tướng nhấn mạnh đây là công việc phải làm liên tục, thường xuyên, tổng thể trên tất cả các lĩnh vực. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát các dự án; Bộ Tài chính tiếp tục cập nhật thông tin, dữ liệu; các cơ quan phát huy trách nhiệm cao nhất, giải quyết công việc theo thẩm quyền và báo cáo cấp có thẩm quyền nếu vượt thẩm quyền, trong đó khuyến khích việc khắc phục hậu quả theo quy định của Đảng và Nhà nước.

Trong quá trình triển khai, nếu cần bổ sung cơ chế, chính sách, các bộ, ngành chủ động đề xuất nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong khơi thông, giải phóng, huy động nguồn lực đang tồn đọng để đưa vào nền kinh tế, đồng thời giải quyết bức xúc của người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì trình Chính phủ quy định hướng dẫn các địa phương thực hiện Nghị quyết 170; phối hợp với các Bộ Xây dựng, Tài chính, Tư pháp và các cơ quan liên quan khẩn trương rà soát, trình Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn đối với những nội dung còn vướng mắc, chưa rõ, chưa cụ thể.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Thanh tra Chính phủ rà soát, tổng hợp, trình Chính phủ ban hành danh mục dự án, đất đai đáp ứng đủ điều kiện áp dụng cơ chế, chính sách tại Nghị quyết 170 để các địa phương có cơ sở triển khai ngay. Đồng thời, sớm trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về cơ chế tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án BT chuyển tiếp trong tháng 1/2026; khẩn trương chuyển các dự án thuộc thẩm quyền của các bộ, ngành, địa phương để xử lý dứt điểm.

Các bộ, ngành, địa phương được yêu cầu khẩn trương đề xuất phương hướng, giải pháp tháo gỡ các nhóm vấn đề khó khăn, vướng mắc chưa có quy định của pháp luật, báo cáo rõ về thẩm quyền xử lý; trên cơ sở đó, tham mưu Chính phủ trình các cấp có thẩm quyền cho chủ trương, cơ chế tháo gỡ phù hợp.

Thủ tướng nêu rõ, các vướng mắc thuộc thẩm quyền của bộ, ngành, địa phương nào thì phải xử lý dứt điểm tại đó; không né tránh, không đùn đẩy trách nhiệm. Người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ về kết quả thực hiện.

Trên cơ sở báo cáo của Bộ Tài chính về tình hình, kết quả triển khai tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng, kéo dài theo Đề án 751, các bộ, ngành, địa phương chủ động phối hợp chặt chẽ, có trách nhiệm với Bộ Tài chính và Ban Chỉ đạo 751 để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ quan trọng, cấp bách này.

Đối với các dự án cần thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục triển khai khẩn trương, không né tránh; tập trung đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, giải phóng nguồn lực, khắc phục hậu quả để sớm đưa dự án vào khai thác, tránh lãng phí, thất thoát.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt; làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đó; phân công “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm; đồng thời tăng cường giám sát, kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương.

Rà soát bảo đảm không trùng lặp phạm vi, đối tượng

Về nội dung thứ hai của hội nghị, Thủ tướng cho biết Nghị quyết số 257/2025/QH15 của Quốc hội là chủ trương lớn, có ý nghĩa quan trọng nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển bền vững nông nghiệp, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển kinh tế - xã hội vùng nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia thời gian qua cơ bản đạt mục tiêu đề ra nhưng vẫn còn tồn tại, hạn chế. Do đó, việc hợp nhất ba chương trình là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng. Vấn đề then chốt là tổ chức thực hiện hiệu quả, các bộ, ngành rà soát bảo đảm không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong triển khai.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi, ban hành Quyết định đầu tư Chương trình. Bộ Tài chính chủ động tham mưu, ban hành các văn bản hướng dẫn về quản lý Chương trình, quy định quản lý vốn sự nghiệp, đẩy nhanh tiến độ giao kế hoạch vốn đầu tư.

Sau khi các bộ, ngành tổng hợp nhu cầu của địa phương, Bộ Tài chính căn cứ khả năng cân đối của Trung ương và hướng dẫn cân đối địa phương, trình phân bổ kinh phí ngay trong tháng 1/2026 để địa phương triển khai thực hiện. Việc phân bổ vốn phải ưu tiên khu vực khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, theo nguyên tắc Trung ương giao tổng vốn, địa phương quyết định nội dung đầu tư cụ thể. Các bộ, ngành không trực tiếp phê duyệt, chủ trì thực hiện các dự án cụ thể tại địa phương; bảo đảm minh bạch, khách quan thông qua ứng dụng khoa học, công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống giám sát, đánh giá liên thông, tăng cường giám sát cộng đồng.

Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ động phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các bộ, ngành liên quan hướng dẫn tổ chức thực hiện các nội dung liên quan đến vùng dân tộc thiểu số, miền núi; công bố danh sách thôn, xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, thôn đặc biệt khó khăn và xã khu vực I, II, III giai đoạn 2026 – 2030 trong tháng 1/2026.

Các bộ, ngành liên quan tích cực, chủ động triển khai nhiệm vụ, tập trung, khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, định mức, tiêu chuẩn kỹ thuật thực hiện các nội dung Chương trình theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Nhân dịp này, Thủ tướng đề nghị bí thư, chủ tịch và lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, khẩn trương thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 100% trước ngày 31/1/2026, trong đó có các chương trình mục tiêu quốc gia.

PV