Festival “Về miền Quan họ - 2023”: Kết nối tinh hoa các di sản

Miền di sản tinh hoa và bản sắc

Trao đổi với phóng viên Thương hiệu và Công luận, ông Trịnh Hữu Hùng - Giám đốc Sở Văn hóa -Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh - cho biết, hiện nay, Bắc Ninh có 1.589 di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu, trong đó có 4 di tích Quốc gia đặc biệt, 17 bảo vật và nhóm bảo vật Quốc gia. Bắc Ninh là nơi 4 di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc, tiêu biểu được UNESCO ghi danh, gồm: Dân ca Quan họ Bắc Ninh; Ca trù; Nghi lễ và trò chơi kéo co Hữu Chấp; Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.

Các nghệ nhân nhân dân và nghệ nhân ưu tú hát quan họ cổ.

Theo ông Hùng, việc tổ chức Festival “Về miền Quan họ - 2023”, kết nối tinh hoa các di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận, có ý nghĩa quan trọng trong việc phát động các phong trào thi đua yêu nước; thiết thực chào mừng kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2023); tạo khí thế triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX; là hoạt động thiết thực cụ thể hóa thực hiện Nghị quyết số 71- NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XX; hướng đến mục tiêu đưa Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, phát triển nhanh và bền vững.

Đây cũng là dịp tạo điều kiện, cơ hội cho các nghệ nhân và cộng đồng sở hữu di sản văn hóa phi vật thể của các miền được UNESCO ghi danh và cơ hội gặp gỡ giao lưu, trao đổi kinh nghiệm. Festival “Về miền Quan họ - 2023” còn gắn với Lễ đón nhận Quyết định công nhận bảo vật Quốc gia đợt 11 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ đối với 3 hiện vật tỉnh Bắc Ninh: Thạp đồng Văn hoá Đông Sơn (thành phố Từ Sơn), Bia đá chùa Tĩnh Lự (huyện Gia Bình) và Tượng Quan Thế Âm chùa Cung Kiệm (huyện Quế Võ).

Festival “Về miền Quan họ - 2023” được tổ chức quy mô cấp tỉnh, diễn ra từ ngày 24-28/2, tại thành phố Bắc Ninh, các huyện, thành phố trong tỉnh, với hơn 30 hoạt động phong phú, hấp dẫn. Trọng tâm của Festival là Chương trình khai mạc với chủ đề “Miền di sản - Tinh hoa và bản sắc” diễn ra tối 25/2 tại Quảng trường Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc (thành phố Bắc Ninh). Đây là chương trình được dàn dựng công phu, có tính nghệ thuật cao, giới thiệu, trình diễn những nét tinh hoa, độc đáo của Dân ca Quan họ Bắc Ninh và các di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận của các tỉnh bạn như: Nhã nhạc Cung đình Huế; Hát Xoan; Dân ca Ví Dặm Nghệ Tĩnh; Bài Chòi; Đờn ca tài tử Nam bộ; Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên...

Ngoài ra, Festival “Về miền Quan họ - 2023” còn có chương trình Quan họ trên thuyền với chủ đề “Sum họp trúc mai”, cùng hàng loạt hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch bổ trợ và các hoạt động thường niên như: Hội thi hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh Xuân Quý Mão; Hát canh tại các nhà chứa Quan họ; các hoạt động trải nghiệm đường phố; Không gian trưng bày “Hành trình sắc màu di sản văn hóa phi vật thể đại diện các vùng, miền”; Trưng bày “Di sản Phật giáo tỉnh Bắc Ninh”; Trưng bày sản phẩm OCOP, triển lãm công nghiệp nông thôn; Hội Báo xuân; Triển lãm đá quý, đá cảnh, thi sinh vật cảnh và nhiều trò chơi dân gian, giải thể thao…

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản

Sau khi Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (năm 2009), các cấp, ngành, người dân Bắc Ninh cũng như những người yêu Dân ca Quan họ trong và ngoài nước đã gìn giữ, phát huy tạo cho di sản sức sống mới, ngày càng lan tỏa. Tỉnh Bắc Ninh đã ban hành nhiều chủ trương, quyết sách kịp thời, đồng bộ thực hiện việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản; dành kinh phí đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa Quan họ… Công tác tuyên truyền, quảng bá được quan tâm đặc biệt với nhiều hình thức. Từ những hoạt động thiết thực ấy, việc bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh đạt được những kết quả tích cực, đã lan tỏa đến mọi miền trong cả nước và nhiều nước trên thế giới, trở thành biểu tượng văn hóa hấp dẫn trong quá trình hội nhập và phát triển.

Các anh hai, chị hai tại hội thi hát Dân ca Quan họ năm 2023.

Festival “Về miền Quan họ - 2023” là dịp để Bắc Ninh tiếp tục thực hiện cam kết toàn diện với UNESCO về bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại “Dân ca Quan họ Bắc Ninh”, quảng bá sâu rộng tới bạn bè trong nước và quốc tế, gia tăng sự hiểu biết của cộng đồng về vùng đất, văn hóa và con người Bắc Ninh. Đây cũng là dịp để Bắc Ninh khẳng định những thành tựu và sức sống của di sản văn hóa Quan họ vẫn luôn được gìn giữ và phát triển tại cộng đồng; đồng thời, tạo không khí vui tươi, phấn khởi, khơi dậy niềm tự hào về truyền thống văn hóa, nâng cao ý thức, trách nhiệm của nhân dân trong việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản Dân ca Quan họ và các loại hình di sản văn hoá phi vật thể các vùng miền trong cả nước được UNESCO công nhận.

Qua Festival lần này, Bắc Ninh tiếp tục thực hiện cam kết trong việc tạo điều kiện, cơ hội để các nghệ nhân và cộng đồng sở hữu di sản văn hoá phi vật thể của các miền được UNESCO công nhận có dịp gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong việc bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hoá; tăng cường kết nối, lan toả tinh hoa các miền di sản văn hoá phi vật thể giữa nhân dân Bắc Ninh và cả nước. Đồng thời, Festival “Về miền Quan họ - 2023” cũng là dịp để nhân dân và du khách thưởng thức tinh hoa của nghệ thuật diễn xướng dân gian.

Với sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, sự chủ động, kỹ lưỡng trong công tác chuẩn bị của các ngành, các cấp, đơn vị hữu quan, Festival “Về miền Quan họ - 2023” đã thành công tốt đẹp, để lại nhiều ấn tượng trong lòng du khách, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, tạo thế và lực để xây dựng Bắc Ninh phát triển nhanh, bền vững, từng bước thực hiện mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Bá Đoàn