Việt Nam đang ở đâu trên bình diện toàn cầu? Vị trí, vị thế của Việt Nam trên các bảng xếp hạng quốc tế chưa thể phản ánh đầy đủ nhưng đã giúp chúng ta cảm nhận về chỗ đứng của một quốc gia, tức là vị thế quốc gia cũng như mức độ thừa nhận bởi cộng đồng quốc tế đối với Việt Nam.
Tiến sỹ Nguyễn Văn Đáng - chuyên ngành Quản trị công và Chính sách
Việt Nam đang ở đâu trên bình diện toàn cầu? Thông thường, chúng ta cảm nhận về thứ bậc của một quốc gia nào đó trên phạm vi khu vực hoặc toàn cầu thông qua các bảng xếp hạng dựa vào các tiêu chí như: Diện tích, dân số, quy mô của nền kinh tế, sức mạnh quân sự, năng lực tài chính, sức hấp dẫn văn hóa, vị trí địa lý và địa chính trị, mức độ tự do kinh tế, mức độ hiện đại về cấu trúc quản trị quốc gia, cũng như sự văn minh, tiến bộ về tổ chức đời sống xã hội.
Mặc dù vị trí trên các bảng xếp hạng quốc tế chưa thể phản ánh đầy đủ nhưng cũng giúp chúng ta cảm nhận về chỗ đứng của một quốc gia, tức là vị thế quốc gia - một ý niệm chính trị-xã hội học được tạo nên bởi sự tổng hòa của nhiều yếu tố, bao gồm những thông số định lượng (khách quan) cũng như mức độ thừa nhận bởi cộng đồng quốc tế (chủ quan).
Những cảm nhận tổng hợp về vị thế quốc gia giúp chúng ta hình dung một đất nước đang ở đâu trong các cấu trúc khu vực hoặc toàn cầu, gợi ra mức độ quyền lực cũng như uy tín và ảnh hưởng của mỗi đất nước đối với các quốc gia khác và các tổ chức quốc tế.
Trong năm 2024, vị trí của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể trên nhiều bảng xếp hạng quốc tế. Chẳng hạn, xét về chỉ số phát triển bền vững (SDGs) thì Việt Nam được xếp thứ 54/166, tăng 1 bậc so với năm 2023; chỉ số tự do kinh tế tăng 13 bậc, lên vị trí 59/176; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu xếp hạng 44/132 quốc gia, vùng lãnh thổ, tăng 2 bậc so với năm 2023.
Giá trị thương hiệu quốc gia của nước ta đạt 507 tỷ USD, xếp thứ 32/193, tăng 1 bậc so với năm 2023. Trên bảng xếp hạng chỉ số quyền lực Châu Á năm 2024, Việt Nam đứng thứ 12, tăng 1,2 điểm so với năm 2023. Đặc biệt ấn tượng là sự gia tăng chỉ số hạnh phúc của Việt Nam trong năm 2024, tăng 11 bậc, xếp thứ 54/143.
Có thể thấy, sự tiến bộ của Việt Nam trên các bảng xếp hạng năm 2024 không chỉ phản ánh quy mô và giá trị của nền kinh tế, các mối quan hệ kinh tế, năng lực giải quyết các vấn đề xã hội, mức độ hấp dẫn đầu tư nước ngoài và khách du lịch quốc tế, cùng ảnh hưởng ngoại giao mà còn gợi ra những tín hiệu tích cực, cho thấy sự cải thiện vị thế và vai trò của nước ta trên bình diện quốc tế.
Những vấn đề thể chế đã được xác định là “điểm nghẽn của điểm nghẽn", cần tiếp tục giải quyết để khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển.
Chất lượng nguồn nhân lực cũng là một trong những vấn đề then chốt, có thể ảnh hưởng quyết định đến khả năng thực hiện các mục tiêu phát triển quốc gia.
Lãnh đạo Đảng và Nhà nước có nhìn nhận rõ ràng về tình hình kinh tế - xã hội nước ta ở thời điểm hiện tại, những mục tiêu trong tương lai và và quyết tâm bứt phá phát triển. Với tinh thần vì lợi ích chung và phương châm "Đảng chỉ đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi, thì chỉ bàn làm, không bàn lùi", tin tưởng rằng Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực để vượt qua những khó khăn, bước lên những nấc thang mới không chỉ trong năm 2025 mà trong cả tiến trình hiện thực hóa các mục tiêu phát triển để thay đổi hẳn vị thế quốc gia vào giữa thế kỷ XXI.
Ông Andrea Coppola, Chuyên gia Kinh tế trưởng và Quản lý chương trình Tăng trưởng công bằng, Tài chính và Thể chế của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Lào và Campuchia
Vị chuyên gia trưởng nhấn mạnh, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức như lạm phát, bất ổn địa chính trị và thiên tai, kinh tế Việt Nam trong năm 2024 tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Á-Thái Bình Dương.
Ông Coppola cho rằng, sự ổn định của môi trường kinh doanh và các cải cách không ngừng là những yếu tố then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam và thu hút đầu tư nước ngoài. Đầu tiên, thực tế là môi trường kinh doanh của Việt Nam mang lại sự ổn định cho các nhà đầu tư. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng.
Thứ hai, cộng đồng quốc tế rất đánh giá cao nỗ lực liên tục của Chính phủ Việt Nam trong việc cải thiện môi trường kinh doanh. Điều này cũng rất quan trọng.
Thứ ba, Việt Nam đã tận dụng tốt vị trí chiến lược là "cầu nối" giữa hai cường quốc Trung Quốc và Mỹ. Nhờ tất cả những điều này, Việt Nam có thể thu hút một lượng lớn vốn đầu tư nước ngoài.
WB công bố báo cáo "Việt Nam 2045: Nâng cao vị thế thương mại trong một thế giới đang thay đổi - Con đường dẫn đến tương lai thu nhập cao," trong đó đề xuất lộ trình giúp Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.
Giáo sư Carl Thayer thuộc trường Đại học New South Wales
Việt Nam có đội ngũ nhân viên ngoại giao giỏi và có chính sách ngoại giao thành công và là quốc gia có nhiều ảnh hưởng trên thế giới, có vị thế toàn cầu... Đây là kết quả của nhiều thập kỷ thực hiện chính sách độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa. Cùng với đó là chính sách quốc phòng 4 không “không tham gia liên minh quân sự, không liên kết với nước này để chống nước kia, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự, không dùng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế”…
Nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có các nước Đông Nam Á cũng không muốn chọn bên trong cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc và giờ thấy Việt Nam là một mô hình thành công trong nỗ lực này. Thêm vào đó, Việt Nam còn là một quốc gia đi đầu. Khi Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tham gia các cuộc gặp và trong bài phát biểu tại diễn đàn Liên Hợp quốc vừa qua, bài phát biểu không chỉ là tiếng nói của Việt Nam còn đại diện cho tiếng nói của nhóm các nước đang phát triển đề nghị các nước phát triển hỗ trợ các nước đang phát triển thúc đẩy nền kinh tế. Vì điều này và việc Việt Nam không chọn bên, nên ảnh hưởng của Việt Nam gia tăng và Việt nam đã hai lần được bầu làm thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc.”
Hãng US News & World Report
Hãng này nhận định, với quy mô kinh tế ngày càng tăng, quyền lực mềm và sức ảnh hưởng được công nhận rộng rãi.
Theo US News & World Report, Việt Nam thời gian qua cũng được đánh giá cao ở sức mạnh “quyền lực mềm” với đà thăng hạng ngoạn mục, tầm ảnh hưởng trong khu vực cũng như trên thế giới sâu rộng và rõ nét hơn.
Trước đó, trong Bảng xếp hạng những cường quốc hùng mạnh nhất thế giới do US News & World Report công bố đánh giá khách quan mức độ ảnh hưởng của các quốc gia, chính sách đối ngoại cũng như sức mạnh chính trị, kinh tế và quân sự của nước đó trên khắp thế giới. Bảng xếp hạng này là một phần nghiên cứu “Những quốc gia tốt nhất thế giới” hằng năm, khảo sát và đánh giá 85 quốc gia dựa trên phản hồi từ 17.000 người tham gia".
PV (t/h)
