Mới đây, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) phối hợp với Cơ quan sáng chế Nhật Bản (JPO) và Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tổ chức Hội thảo “Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ Việt Nam - Nhật Bản”.
Toàn cảnh Hội thảo “Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ Việt Nam - Nhật Bản”
Xử lý hàng nghìn vụ việc xâm phạm sở hữu trí tuệ sản phẩm Nhật Bản
Tại hội thảo Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục QLTT Nguyễn Thanh Bình cho biết, cùng với sự phát triển của kinh tế, nhu cầu về hàng hoá của người tiêu dùng ngày càng trở nên đa dạng, phong phú, tạo ra thị trường mở và rộng lớn cho các nhà sản xuất. Tuy nhiên, bên cạnh đó, tình trạng vi phạm về hàng giả, hàng hoá xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT), hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn tiếp tục xảy ra với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng chuyên nghiệp, tinh vi và luôn thay đổi.
"Đây là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội, hệ lụy tiêu cực mà nó mang lại ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, của chủ thể quyền đang được bảo hộ tại Việt Nam, khiến người tiêu dùng hiểu lầm, làm giảm uy tín của các nhà sản xuất, kinh doanh chân chính", Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục QLTT Nguyễn Thanh Bình nhấn mạnh
Dù đạt được những kết quả tích cực, song lãnh đạo Tổng cục Quản lý thị trường cho rằng, những kết quả đạt được vẫn chưa thực sự bền vững, tình trạng hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn biến ngày càng phức tạp. Bên cạnh đó, việc kiểm tra, xử lý của các lực lượng thực thi gặp không ít khó khăn trong cách nhận biết hàng thật, hàng giả, các hàng hóa được bảo hộ là những loại nào; các hình thức gian lận mới của các đối tượng sản xuất, kinh doanh; các phương thức kinh doanh mới, sự phối hợp giữa chủ thể quyền và cơ quan kiểm tra…
Theo số liệu thống kê, giai đoạn năm 2021 – 2023, lực lượng Quản lý thị trường đã tiến hành kiểm tra, xử lý hàng nghìn vụ việc liên quan đến xâm phạm sở hữu trí tuệ sản phẩm Nhật Bản tại Việt Nam. Cụ thể, mặt hàng mỹ phẩm có 123 vụ bị xử lý, xử phạt hơn 959 triệu đồng; Thực phẩm chức năng có 31 vụ, xử phạt 226 triệu đồng; 100 vụ liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm, xử phạt 707 triệu đồng.
Đối với đồ điện gia dụng, mặt hàng vốn được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam, lực lượng quản lý thị trường phát hiện xử lý 95 vụ, xử phạt trên 1,6 tỷ đồng; ngành hàng thời trang có 93 vụ bị xử lý, xử phạt trên 1,3 tỷ đồng; và nhiều nhất là các sản phẩm phụ tùng xe máy với 611 vụ bị xử lý, xử phạt hơn 4,2 tỷ đồng.
Phó Đại sứ, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam Shige Watanabe phát biểu tại hội thảo
Tại Hội thảo, Phó Đại sứ, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam Shige Watanabe đánh giá, tình trạng hàng nhái, hàng giả nổi cộm tại Việt Nam tác động tiêu cực đến quá trình hình thành một thị trường lành mạnh. Thông qua Hội thảo, Phó Đại sứ mong muốn năng lực giải quyết xâm hại sở hữu trí tuệ Nhật Bản tại Việt Nam sẽ được nâng cao. Từ đó hỗ trợ 200 doanh nghiệp cũng như hơn 90 tổ chức đang hoạt động trên thị trường Việt.
Mặt khác, Phó Đại sứ Shiga Watanabe đề cao vai trò của cơ chế hợp tác để lắng nghe ý kiến các bên liên quan, làm sao để thúc đẩy các sự kiện phòng chống xâm phạm sở hữu trí tuệ thế giới. Đây là sự kỳ vọng của cả JPO, JETRO cũng như các doanh nghiệp nhằm tìm được giải pháp thúc đẩy một cách phù hợp, chính đáng về quyền sở hữu trí tuệ, sở hữu công nghiệp.
Theo đánh giá của Chánh Thanh tra bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Như Quỳnh, còn nhiều khó khăn, một phần do vi phạm liên tục có biến thể, phần khác do năng lực cán bộ thực thi còn những giới hạn nhất định. "Như vậy, logic là hoàn thiện chính sách pháp luật, tăng cường đào tạo nâng cao nhân lực, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng", Chánh thanh tra Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh. Bởi nếu vẫn có sự dung túng của người dùng với sản phẩm giả thì mọi nỗ lực từ góc độ quản lý sẽ không mang lại hiệu quả.
Các giải pháp nâng cao hiệu quả phòng chống hàng giả, xâm phạm quyền SHTT đối với các sản phẩm Nhật Bản
Đưa ra các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm Nhật Bản, ông Nguyễn Đức Lê – Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ Tổng cục Quản lý thị trường cho biết, lực lượng Quản lý thị trường luôn xác định đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt và thời gian qua, lực lượng đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp như công tác tuyên truyền, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường phối hợp, kiểm tra kiểm soát thị trường...
Do đó, thời gian qua, Tổng cục đã ban hành và tập trung triển khai Quyết định số 888/QĐ-TCQLTT về Kế hoạch đấu tranh phòng chống hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ giai đoạn từ năm 2021 đến 2025 và các kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định 319/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về Đề án chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025.
Phó Cục trưởng Nguyễn Đức Lê khuyến cáo, các doanh nghiệp Nhật Bản có sản phẩm bán tại thị trường Việt Nam cần tăng cường phối hợp, cung cấp thông tin và cử đầu mối đại diện pháp lý để hỗ trợ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm của Tổng cục Quản lý thị trường. Năm 2024, Tổng cục và JPO cần phối hợp tổ chức hội thảo tiếp xúc giữa các chủ thể quyền, đại diện chủ thể quyền các nhãn hiệu Nhật Bản tại Việt Nam để tạo cơ sở phối hợp trong thời gian tới.
Cùng đó, hai bên tích cực, tăng cường phối hợp tổ chức các hội thảo, giao lưu chia sẻ kinh nghiệm của JPO và các cơ quan chức năng của Nhật Bản trong đấu tranh phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT; chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp, hỗ trợ các khoá học, tập huấn đào tạo chuyên môn phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT và quản lý, giám sát hoạt động thương mại điện tử.
Tại Hội thảo, đại diện 06 thương hiệu đến từ Nhật Bản bao gồm ASICS, Kikkoman, Kubota, Kokuyo, Daiichi Sankyo Healthcare, Panasonic đã chia sẻ tới các đại biểu tham dự Hội thảo về quá trình hình thành, phát triển của các nhãn hàng cũng như tình trạng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của các nhãn hàng trên thị trường hiện nay đồng thời mong muốn được hợp tác với các lực lượng chức năng tại Việt Nam trong phòng, chống và xử lý các vấn đề liên quan đến hàng giả các sản phẩm của Nhật Bản trên thị trường Việt Nam.
Hải Minh
