Từ giữa tháng 1/2022 đến nay, Ngân hàng Nhà nước luôn duy trì trạng thái bơm tiền ra thị trường. Tuy nhiên, bất chấp việc liên tục bơm tiền, lãi suất cho vay trên thị trường liên ngân hàng vẫn duy trì ở mức cao trên 2%/năm, gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này chứng tỏ nhu cầu vốn của các ngân hàng tăng.
Khi các kênh đầu tư khác như bất động sản và chứng khoán ngày càng “khó nhằn” hoặc rủi ro cao, người dân bắt đầu chuyển hướng sang gửi tiết kiệm. Đón đầu xu hướng này, từ đầu tháng 4, nhiều ngân hàng đã tiến hành nâng lãi suất tiết kiệm để hút tiền gửi trong dân. Trong đó, nhóm ngân hàng quy mô vừa và nhỏ đều mạnh tay nâng lãi suất tiết kiệm.
Điển hình, ABBank vừa tiến hành tăng từ 0,1-0,4 điểm % lãi suất tiền gửi với kỳ hạn từ 9 tháng trở xuống. Theo đó, lãi suất kỳ hạn 3 tháng tăng lên 4%/năm, kỳ hạn 6 tháng tăng lên 5,5% và 9 tháng tăng lên 5,6%/năm.
Ngân hàng Việt Nam Thịnh vượng (VPBank) ngày 15/4 vừa tăng mạnh lãi suất huy động một loạt kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất tiền gửi online, kỳ hạn 36 tháng, dành cho số tiền gửi dưới 300 triệu đồng, lãi suất tăng 0,5 điểm %/năm lên 6,1%/năm; từ 10 tỷ đến dưới 50 tỷ đồng, lãi suất tăng 0,6 điểm %/năm lên 6,7%/năm; từ 50 tỷ đồng trở lên là 6,9%/năm. Tương tự như vậy là lãi suất online kỳ hạn 24 tháng, cũng tăng từ 0,4-0,5 điểm %/năm, lên 6-6,8%/năm, dành cho các mức tiền gửi từ dưới 300 triệu đồng đến trên 50 tỷ đồng.
Trước đó, Ngân hàng Quân đội (MBBank) cũng đưa ra biểu lãi suất mới áp dụng từ tháng 4 với xu hướng tăng 0,2 điểm %/năm ở các kỳ hạn ngắn từ 1-3 tháng và kỳ hạn dài 36 tháng.
Trong khi đó, từ cuối tháng 3/2022 có 10 ngân hàng đã tăng lãi suất tiết kiệm, cao nhất tới 0,6 điểm % một năm. Cụ thể Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) tăng lãi suất gửi tiết kiệm online đến 0,6 điểm %/năm ở kỳ hạn 6 tháng, tăng 0,5 điểm %/năm ở kỳ hạn 9 tháng và 0,2 điểm % ở kỳ hạn 12 tháng.
Ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất, mối nguy cơ đang lớn dần
Ngân hàng TMCP Nam Á (NamABank) tăng thêm 0,2 điểm%/năm cho kỳ hạn 6 tháng. Ngân hàng TMCP Quân đội (MB Bank) tăng thêm 0,4 điểm %/năm cho lãi suất tiền gửi 12 tháng. Ngân hàng TMCP Bắc Á (BacABank) tăng thêm 0,3 điểm %/năm lãi suất cho tiền gửi 6 tháng và 0,1 điểm %/năm cho kỳ 12 tháng.
Các ngân hàng TMCP khác như Bản Việt (VietCapitalBank), Đông Nam Á (SeABank), Quốc tế (VIB), Đông Á (DongABank) và Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) tăng lãi suất tiết kiệm tại quầy từ 0,01-0,2 điểm %/năm. Theo khảo sát, lãi suất tại nhiều ngân hàng đã tăng từ 0,3-0,7 điểm %/năm trong 3 tháng trở lại đây, đưa mặt bằng lãi suất tăng lên đáng kể, cao hơn các dự báo cho cả năm 2022.
Nhiều chuyên gia nhận định, mặt bằng lãi suất huy động trong năm nay sẽ tăng do nhu cầu vốn tăng lên, áp lực lạm phát gia tăng và cạnh tranh gay gắt hơn với các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán. Chứng khoán VnDirect cho hay lãi suất huy động năm nay sẽ tăng 0,3-0,5 điểm %.
Mặc dù tăng lãi suất tiền gửi, nhưng nhiều ngân hàng thương mại cho biết, nhà nước đang kích cầu tín dụng nên các ngân hàng vẫn có những gói lãi suất cho vay ưu đãi dành cho cá nhân cũng như doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, nếu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều chỉnh chính sách tiền tệ theo hướng thắt chặt hơn thì lãi suất cho vay chắc chắn sẽ khó giữ mặt bằng như năm 2021.
Trong khi đó, NHNN khẳng định, chính sách tiền tệ đang hướng về hỗ trợ doanh nghiệp và ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực phục hồi kinh tế trong năm 2022. Cụ thể, trong 2 năm 2022 và 2023, thông qua Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, sẽ có gói ngân sách hỗ trợ cấp bù 2% lãi suất cho vay trị giá khoảng 40.000 tỷ đồng thông qua ngân hàng. Hiện NHNN đang dự thảo nghị định hướng dẫn thực hiện gói hỗ trợ lãi suất này và lấy ý kiến các bộ, ngành, doanh nghiệp, dự kiến sẽ ban hành để triển khai trong tháng 3-2022.
Theo giới chuyên môn, khả năng duy trì mặt bằng lãi suất thấp rất thách thức với các tổ chức tín dụng. Dự báo của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho thấy, lạm phát tháng 4/2022 sẽ tăng từ 0,3-0,4% so với tháng trước và tăng 2,21-2,31% so với cùng kỳ năm ngoái do giá xăng dầu chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Áp lực lạm phát sẽ khiến Ngân hàng Nhà nước thắt chặt cung tiền ra thị trường, do đó không thể giúp các ngân hàng thương mại duy trì trạng thái thanh khoản dồi dào nữa.
Không những thế, kênh huy động bằng trái phiếu DN đang ngày một siết chặt, tâm lý của nhà đầu tư trở nên e dè hơn sau vụ Tập đoàn Tân Hoàng Minh vừa qua, khiến nhiều DN tìm đến kênh ngân hàng, làm nhu cầu vay vốn tăng. Tất cả những yếu tố này tác động sẽ khiến lãi suất huy động tiếp tục tăng và gây áp lực mạnh mẽ lên lãi suất cho vay.
Xu hướng lãi suất tăng khiến các DN không khỏi lo lắng. Ông Nguyễn Hoàng Sơn, giám đốc Công ty TNHH An Sơn (Hà Nội), cho biết, lãi suất huy động của nhiều ngân hàng kỳ hạn 12 tháng đã tiệm cận mức 7%/năm. Với lãi suất này, cộng thêm biên độ từ 3,5%-4%/năm nữa thì lãi suất vay kỳ hạn 12 tháng hiện ở mức từ 10,5-11%/năm. Nếu lãi suất huy động tiếp tục tăng thì lãi suất cho vay sẽ khó tránh khỏi tăng cao hơn. Trong khi đó thời gian này chi phí đầu vào cho sản xuất kinh doanh như xăng dầu, nguyên vật liệu đều đã tăng cao. Lãi suất cho vay lại tăng thì khó chồng khó.
Các DN lo ngại về xu hướng lãi suất tăng. Trong khi đang gặp khó khăn về dòng tiền, giờ họ lại phải gánh thêm chi phí. "Sức khỏe" của hầu hết DN vừa phục hồi sau đại dịch vẫn còn rất yếu, nếu chi phí tăng cao sẽ dẫn đến thu hẹp hoạt động, không dám nghĩ đến mở rộng đầu tư, tăng sản xuất.
Trong khi đó, gói hỗ trợ 2% vốn vay được Chính phủ ban hành từ đầu năm 2022 đến nay vẫn chưa đi vào thực tế. DN đang khát vốn rẻ tìm không ra, vẫn phải chờ đợi. Lãi suất ngân hàng lại đang rục rịch tăng. Đợi tới khi lãi suất tăng cao, mới đi vào thực hiện thì có khi hiệu quả không còn, các DN than thở.
Thiên Trường (T/h)
