Xu hướng sử dụng thịt xông khói trong bữa ăn của người Việt đang ngày càng nhiều. Thịt xông khói được đánh giá là một trong những món ngon để đãi khách, thường được sử dụng trong mâm cỗ cưới, hay mâm cơm thịnh soạn ngày Tết. Tuy nhiên nếu chế biến không đúng cách thì nguy cơ ung thư là rất cao.
Có hai kiểu xông khói: Xông khói lạnh thường xảy ra dưới 90°F (32°C) và có nhiều giá trị bảo quản hơn, thịt sẽ được thêm phenol và các hóa chất khác có tác dụng kháng khuẩn. Xông khói nóng thường xảy ra trên 160°F (71°C) ít ảnh hưởng hơn đến việc bảo quản và chủ yếu được sử dụng để tạo mùi vị và làm chín thịt chậm.
Hầu hết các loại vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt sau quá trình chế biến. Tuy nhiên, thịt xông khói vẫn có khả năng tồn tại vi khuẩn Listeria monocytogenes. Listeria monocytogenes cũng có thể gây nhiễm trùng sơ sinh nghiêm trọng và có thể truyền từ mẹ sang con trước hoặc sau khi sinh. Đa số thịt xông khói đã được chế biến thành thực phẩm hoàn chỉnh và có thể sử dụng ngay. Bạn có thể kiểm tra hướng dẫn sử dụng trước khi dùng của nhà sản xuất để biết chính xác loại thịt xông khói đó có cần chế biến thêm hay không.
Các mối nguy về sức khỏe do dùng thịt xông khói có thể do PAH gây ung thư, các hợp chất N-nitroso compounds, và các amin thơm dị vòng có trong các sản phẩm ở nồng độ quá cao. Trên thực tế, không thể loại bỏ hoàn toàn các hợp chất có hại này ra khỏi thực phẩm của chúng ta. Tuy nhiên, nếu thịt xông khói sử dụng các hợp chất này theo đúng giới hạn dư lượng mà các quốc gia và quốc tế quy định thì sẽ không gây nguy hiểm.
Ảnh minh họa
Thứ đáng lo ngại nhất về thịt xông khói đó chính là PAH trong khói củi, vì nhiều loại PAH nặng, có trọng lượng phân tử cao hơn 216 Da, đã được công nhận là gây đột biến và/hoặc gây ung thư. Tuy nhiên, hầu hết các PAH có trong khói củi đều có trọng lượng phân tử thấp. Nên vấn đề ăn thịt xông khói gây ung thư vẫn còn đang được tranh cãi.
Thịt xông khói là một trong những loại thịt giàu chất dinh dưỡng, với hàm lượng vitamin, khoáng chất bao gồm: B6, B12, niacin, thiamine, riboflavin, sắt, magnesi, kali và kẽm đều ở mức khá cao. Việc thêm thịt xông khói vào thực đơn trong một đến hai bữa ăn mỗi tuần có lợi cho sức khỏe. Đặc biệt, với những người không ăn cá, thịt xông khói chính là nguồn thực phẩm thay thế lý tưởng nhất để cung cấp axit béo omega-3.
Tuy nhiên, nếu ăn 2 lát lớn thịt xông khói hoặc 1 xúc xích xông khói hàng ngày có thể làm tăng 19% nguy cơ ung thư tuyến tụy. Do đó, thịt xông khói không phải là thực phẩm độc hại nếu ăn một cách điều độ. Phụ nữ mang thai không nên sử dụng loại thịt này vì nguy cơ nhiễm vi khuẩn sang bào thai đã kể ở trên.
Với điều kiện dễ mua các loại thực phẩm tươi sống tại Việt Nam thì việc sử dụng thực phẩm tươi sống là đảm bảo an toàn cho sức khỏe và giữ được chất dinh dưỡng tốt nhất.
An Nguyên
