Các dòng virus chưa xác định gây ra COVID-19 được tìm thấy trong nước thải của Thành phố New York, Mỹ đã làm dấy lên lo ngại mới rằng, chủng virus corona mới đang tìm cách thoát khỏi khả năng miễn dịch của cơ thể người.
Các dòng virus này dường như không sẵn sàng để bùng phát và gây ra một sự gia tăng mới vào thời điểm này. Tỷ lệ của chúng đã tăng và giảm cùng với tỷ lệ ca nhiễm COVID-19 ở New York, và không có dấu hiệu nào cho thấy những phiên bản virus này đang trở nên phổ biến hơn theo thời gian.
Tuy nhiên, những đột biến được thấy trong các dòng bí ẩn này giống như những đột biến cho phép biến thể Omicron thoát khỏi một phần khả năng miễn dịch do tiêm chủng và nhiễm trùng trước đó, John Dennehy, nhà virus học tại Trung tâm Sau đại học tại Đại học Thành phố New York, người đồng dẫn đầu nghiên cứu, cho biết.
"Thực tế là biến thể Omicron đến từ một nơi nào đó không xác định và nó chia sẻ khá nhiều đột biến với biến thể không xác định mà chúng ta thấy ở thành phố New York. Điều này đặt ra một mối quan tâm khá nghiêm trọng rằng, bất cứ thứ gì chúng ta đang thấy đều có thể tìm thấy sự kết hợp phù hợp”, John Dennehy nói.
Đây cũng là điều đáng lo ngại vì các nhà nghiên cứu không biết các dòng virus mới đến từ đâu. Các dòng này chỉ được tìm thấy trong một số khu vực hạn chế của thành phố New York và chúng dường như không lan rộng từ vùng lân cận. Chúng có thể phát sinh từ người bị nhiễm bệnh mãn tính hoặc có thể từ ổ chứa động vật, nhưng động vật nào thì cho đến nay không có bằng chứng nào cả.
Ẩn số không xác định
Nhiều thành phố của Mỹ giám sát nước thải để cố gắng theo dõi lượng SARS-CoV-2 lưu hành trong cộng đồng. Bởi vì mọi người bắt đầu phát tán virus trong phân trước khi họ cảm thấy bị bệnh hoặc đi xét nghiệm, nồng độ virus trong nước tiểu trước đó sẽ tăng lên trong các ca COVID-19 xuất hiện sau khi xét nghiệm khoảng ba tuần.
Các nhà nghiên cứu tìm thấy các dòng virus lạ gây ra COVID-19 trong nước thải ở thành phố New York, Mỹ
Nhưng rất ít nơi thực hiện giải trình tự gene của virus được tìm thấy trong nước thải. Dennehy bắt đầu nghiên cứu giải trình tự gene ở New York sau khi biến thể Alpha cho thấy đột biến của virus corona sẽ là một yếu tố cần được tính đến.
Các biến thể Missouri biến mất vào cuối tháng 4 năm 2021, không bao giờ được nhìn thấy nữa. Nhưng các nhà nghiên cứu bắt đầu hợp tác để giải trình tự kỹ lưỡng hơn của RNA virus được tìm thấy ở thành phố New York, tự hỏi liệu họ có tìm thấy các trình tự giống như họ đã thấy ở Missouri hay không. Nhưng họ đã tìm thấy một nhóm các trình tự hoàn toàn mới.
Các nhà nghiên cứu đã mở rộng nỗ lực của mình, kiểm tra nước thải từ tất cả 14 nhà máy xử lý nước thải của thành phố New York hai lần một tháng, cuối cùng đã tìm ra một số manh mối ban đầu.
Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu bốn trong số những dòng virus bí ẩn này, được đặt tên là WNY1, WNY2, WNY3 và WNY4. Họ phát hiện ra rằng, tất cả đều có khả năng né tránh một phần hoặc hoàn toàn các kháng thể dễ dàng bắt giữ virus SAR-CoV-2 ban đầu. Trong khi huyết tương từ những người đã được tiêm phòng hoặc những người bị nhiễm trùng trước đó có thể vô hiệu hóa một phần cả bốn dòng virus này, thì sự trung hòa này đã giảm đi so với virus ban đầu.
Johnson cho biết: “Chúng là những đột biến để tìm thấy đột biến nếu virus đang cố gắng né tránh phản ứng miễn dịch.”
Nguồn gốc bí ẩn
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra 5.000 mẫu nước thải khác từ khắp nơi trên thế giới và tìm thấy dòng virus này chỉ có trong bảy mẫu, tất cả đều từ bang New York.
Có một vài giả thuyết cho rằng, có thể có các biến thể hiếm của virus. Có lẽ dòng virus này là phiên bản của virus lây nhiễm qua đường ruột và thường không được tìm thấy trong mũi hoặc cổ họng.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, vật chủ mang dòng virus bí ẩn này không phải là con người. Các đột biến được nhìn thấy trong các bộ gene liên quan đến các loài gặm nhấm (vốn không dễ dàng bị lây nhiễm bởi virus corona ban đầu). Những con chuột của thành phố New York sẽ là mục tiêu, loài vật sống trong cống rãnh và không đi đâu xa.
Trong khi đó, quần thể mèo hoang có lẽ không đủ lớn để duy trì lượng lây truyền mà các nhà nghiên cứu tìm ra từ nước thải và mèo nhà cũng không thường xuyên tương tác với những con mèo khác. Chó được biết là nhiễm COVID-19, nhưng những đột biến này chưa từng được thấy trong các trường hợp nhiễm virus ở chó trước đây. Và sẽ rất kỳ lạ nếu một phiên bản COVID-19 được lưu hành ở chó mà không phải ở người.
Chuẩn bị cho biến thể tiếp theo
Câu trả lời cho bí ẩn mới phát hiện này có thể nằm ở việc sắp xếp các bộ gene virus từ nhiều loài động vật hơn một cách thường xuyên.
Biến thể Omicron dường như xuất hiện từ hư không: Nó phát triển từ một dòng giống sớm hơn so với biến thể Delta đang chiếm ưu thế vào thời điểm đó. Nguồn gốc của nó vẫn là một bí ẩn.
Các nhà nghiên cứu Dennehy, Johnson và các đồng nghiệp cho rằng, nguồn gốc của biến thể tiếp theo sẽ vẫn là một bí ẩn.
Hà Thu
