4 công trình khoa học xuất sắc được vinh danh tại Lễ trao Giải thưởng khoa học, công nghệ toàn cầu VinFuture lần thứ hai năm 2022 đều thuộc các lĩnh vực đã và đang tác động hàng ngày tới đời sống của hàng tỷ người trên thế giới, gồm: Công nghệ, y sinh học, nông nghiệp và môi trường.
Tối 20/12, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự Lễ trao Giải thưởng khoa học, công nghệ toàn cầu VinFuture lần thứ hai, được tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, VinFuture là nhịp cầu để các nhà nghiên cứu, phát minh trên toàn cầu hiện thực hoá những khát vọng khoa học để phụng sự nhân loại.
Vượt qua 970 đề cử đến từ 71 quốc gia, 4 công trình khoa học xuất sắc được vinh danh năm 2022 đều thuộc các lĩnh vực đã và đang tác động hàng ngày tới đời sống của hàng tỷ người trên thế giới, gồm: Công nghệ, y sinh học, nông nghiệp và môi trường. Điểm chung xuyên suốt nổi bật của tất cả các đề án là đã tạo ra sự "hồi sinh và tái thiết", góp phần xây dựng nền tảng phát triển bền vững cho nhân loại trong tương lai.
Trong đó, Giải thưởng Chính VinFuture 2022 trị giá 3 triệu USD đã được trao cho 5 nhà khoa học: Sir Timothy John Berners-Lee, Tiến sĩ Vinton Gray Cerf, Tiến sĩ Emmanuel Desurvire, Tiến sĩ Robert Elliot Kahn, và Giáo sư Sir David Neil Payne với các tầng phát minh đột phá trong việc kết nối công nghệ mạng toàn cầu.
Công nghệ mạng toàn cầu là kết quả của nhiều phát minh vĩ đại phục vụ nhân loại với hành trình phát triển và hoàn thiện suốt nhiều thập kỷ của nhiều thế hệ nhà khoa học đến từ Vương quốc Anh, Pháp và Hoa Kỳ, tạo ra nền tảng của kinh tế tri thức và là bệ phóng cho các công nghệ đột phá tiếp như Trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, Điện toán đám mây, Dữ liệu lớn.
Đặc biệt, suốt thời gian thế giới bị chia cắt do đại dịch, Công nghệ mạng toàn cầu đã trở thành nền tảng kết nối nhân loại, thay đổi toàn diện phương thức giao tiếp và làm việc của hàng tỷ người trên khắp hành tinh.
Bên cạnh Giải thưởng Chính, VinFuture 2022 cũng trao 3 giải Đặc biệt, mỗi giải trị giá 500.000 USD dành cho các nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, nhà khoa học nữ và nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã trao Giải thưởng Chính VinFuture 2022 cho 5 nhà khoa học với các phát minh đột phá trong việc kết nối công nghệ mạng toàn cầu.
Trong đó, Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới đã được trao cho Tiến sĩ Demis Hassabis (Vương quốc Anh) và Tiến sĩ John Jumper (Hoa Kỳ) với công trình tiên phong về hệ thống trí tuệ nhân tạo giải mã protein AlphaFold 2, tạo nên cuộc cách mạng trong mô hình hóa cấu trúc protein, thúc đẩy những phát triển đột phá trong lĩnh vực y sinh, y tế và nông nghiệp.
Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển đã vinh danh Giáo sư Thalappil Pradeep (Ấn Độ) với hệ thống lọc nước nhiễm asen và kim loại nặng chi phí thấp, góp phần mang lại nguồn nước sạch cho hàng trăm triệu người sinh sống tại các khu vực có nguồn nước ô nhiễm trên thế giới.
Cuối cùng, Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học nữ đã ghi nhận công trình nghiên cứu đột phá của Giáo sư Pamela Christine Ronald (Hoa Kỳ) trong việc phân lập gen Sub1A tạo điều kiện phát triển các giống lúa chịu ngập úng dài hạn.
Giáo sư Richard Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho biết, Giải thưởng nhận được số lượng đề cử với chất lượng vượt trội từ khắp nơi trên thế giới trong rất nhiều lĩnh vực. Những đề án đoạt giải đều là các công trình nghiên cứu đã và đang thay đổi cuộc sống của hàng tỷ người và sẽ tiếp tục là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai.
Hội đồng Giải thưởng VinFuture đã tiến hành quy trình đánh giá nhiều vòng nghiêm ngặt để lựa chọn, tôn vinh những trí tuệ vĩ đại cùng những phát minh kiệt xuất.
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa trao giải Giải Đặc biệt VinFuture 2022 dành cho Nhà khoa học nữ.
Giáo sư Richard Friend khẳng định, Giải thưởng Chính đầu tiên trao tặng Tiến sĩ Katalin Kariko, Giáo sư Drew Weissman và Giáo sư Pieter Cullis với thành tựu của mình đã minh họa rõ nét cho hành trình đi từ những đổi mới sáng tạo cơ bản để tạo ra tác động toàn cầu - giá trị mà giải thưởng VinFuture vinh danh. Vaccine mRNA phòng chống dịch COVID-19 thực sự đã thay đổi thế giới: Cứu mạng người dân, phục hồi nền kinh tế và khôi phục những tương tác xã hội.
Phát biểu tại Lễ trao giải, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, điều khác biệt của Giải thưởng VinFuture 2022 so với mùa giải trước là sự thoải mái, an toàn khi COVID-19 gần như đã được kiểm soát hoàn toàn ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.
Điều này có được là nhờ sự đóng góp quan trọng của các công trình nghiên cứu sản xuất vaccine phòng chống COVID-19. Trong đó, nổi bật là công trình phát triển công nghệ mRNA, nền tảng của vaccine phòng COVID-19. Công trình được chứng minh sức ảnh hưởng với hơn 150 quốc gia hưởng lợi từ nghiên cứu này và các nhà khoa học là tác giả của công trình khoa học này đã được vinh danh với Giải thưởng Chính tại Lễ trao Giải thưởng VinFuture 2021.
Theo Chủ tịch quốc hội, nếu bảo vệ sức khỏe là thách thức của nhân loại năm 2021 thì "tái thiết và hồi sinh" là vấn đề cấp thiết mà thế giới phải đối mặt năm 2022 và trong tương lai. Đây cũng là chủ điểm VinFuture 2022 đặt ra hậu COVID-19, thể hiện tầm nhìn và sứ mệnh "Khoa học phụng sự nhân loại" nhất quán của giải thưởng.
Duy Khánh
