Công nghệ số - ‘lá bài' chiến lược ngăn chặn vi phạm trong thương mại điện tử

11:20 15/12/2023

Việc ứng dụng công nghệ số được kỳ vọng sẽ đóng góp tích cực cho công cuộc ngăn chặn vi phạm trong môi trường thương mại điện tử.

Khó khăn trong xử lý vi phạm trên môi trường mạng

Theo ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT, hiện nay, thói quen mua sắm của người tiêu dùng đã thay đổi, dẫn đến các cơ sở phải cắt giảm sự hiện diện trên phố để chuyển dịch hình thức kinh doanh sang online. Người tiêu dùng ở bất cứ đâu, bất cứ nơi nào, không phân biệt thành thị hay miền núi đều có thể trở thành người kinh doanh, buôn bán và dễ dàng đặt mua hàng hóa.

Dẫn số liệu cụ thể, ông Linh cho biết, nếu như năm 2020, doanh số bán lẻ trên Internet tại Việt Nam là 13 tỷ USD, đến năm 2022, con số này tăng vọt lên thành 35 tỷ USD. Bên cạnh đó, Việt Nam là nước có tỷ lệ dân số mua sắm cao nhất Đông Nam Á. Gần 1 nửa dân số Việt Nam mua sắm online, cao nhất Đông Nam Á với 49,3 triệu người, tương đương 41% tỷ lệ dân số.

Tuy nhiên, ông Trần Hữu Linh cũng chỉ ra rằng, thương mại điện tử đã và đang đặt ra nhiều thách thức mới cho các lực lượng chức năng trong đấu tranh phòng, chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng. Do vậy, ngăn chặn các hành vi vi phạm trên môi trường mạng, lãnh đạo Tổng cục cho rằng, cần phải có nguồn nhân lực, nhất là công cụ, phương pháp phù hợp chứ không thể “tay không bắt giặc”.

Bởi, theo ông Trần Hữu Linh, nếu không có những chế tài phù hợp, online sẽ trở thành nơi tàng trữ, phân phối, buôn bán hàng giả, từ đó làm giảm niềm tin của người tiêu dùng cũng như cản trở sự phát triển của nền kinh tế. "Chống gian lận thương mại, hàng giả trên mạng cần phải có giải pháp công nghệ cụ thể, để định danh, xác định được người mua, người bán, người vận chuyển, sản phẩm hàng hóa... từ đó góp phần phòng ngừa các rủi ro", Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Ảnh minh hoạẢnh minh hoạ

Cần áp dụng giải pháp công nghệ tiên tiến

Ông Lê Đức Anh, Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng, thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, song rất nhiều người tiêu dùng gặp trở ngại khi mua sắm online. Đó là việc chất lượng hàng hóa kém hơn so với quảng cáo; giá cả thường cao hơn so với mua bán trực tiếp; chi phí vận chuyển cao; đặt hàng rắc rối; lo ngại thông tin cá nhân bị tiết lộ; dịch vụ chăm sóc khách hàng kém...

Trở ngại lớn nhất của người tiêu dùng trong mua sắm online đó là chất lượng hàng hóa. Nhiều khi đặt hàng xong, hàng nhận về khác xa so với hình ảnh quảng cáo. Do đó, cần áp dụng giải pháp công nghệ tiên tiến trong định danh người bán, người mua, truy xuất nguồn gốc hàng hóa trong thương mại điện tử để phòng chống hàng giả.

Theo ông Lê Đức Anh, những năm qua, các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương đã và đang nỗ lực để hoàn thiện hạ tầng, khung pháp lý và chính sách phát triển thương mại điện tử và kinh tế số. Mới nhất, trong năm 2023, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã xây dựng hệ sinh thái số tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; trong đó bao gồm hệ thống quản lý và giải quyết phản ánh, tranh chấp trực tuyến trong thương mại điện tử giữa người dân và doanh nghiệp.

Đặc biệt, hệ sinh thái số sẽ góp phần bảo vệ nhãn hàng trên môi trường trực tuyến, đảm bảo giao dịch trong thương mại điện tử, giải quyết khiếu nại tranh chấp, xác thực và định danh chủ thể trong thương mại điện tử... Qua đó, kỳ vọng, hệ sinh thái số tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả việc đấu tranh, phòng chống hàng giả trên môi trường mạng.

Cùng chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Bình Minh, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) kiến nghị các giải pháp về kinh doanh thương mại điện tử có trách nhiệm, hàng hóa có chất lượng và truy xuất nguồn gốc, bảo vệ môi trường; đào tạo kiến thức thương mại điện tử bền vững cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, phối hợp nhiều công cụ số, phát triển các nền tảng kinh doanh số; đẩy mạnh chuyển đổi số các địa phương, thu hẹp khoảng các giãn cách số giữa các khu vực; hoàn thiện hành lang pháp lý về thương mại điện tử, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi mua sắm online.

Hiện nhiều công nghệ mới hiện đại đã và đang được doanh nghiệp, cơ quan chức năng áp dụng. Theo ông Bùi Minh Cường, Giám đốc Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ), nhằm tích cực chống hàng giả triệt để, Nhà xuất bản đã phối hợp với một số công ty sản xuất ra loại tem chống giả thông minh được Bộ Công an và Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận và đảm bảo chống giả tuyệt đối.

“Đối với tem khác khi quét ra hoặc photo lại thì không phân biệt được thật giả nhưng với loại tem thông minh này, khi quét sẽ phát hiện ra đâu là hàng giả và có kết nối cho đơn vị sản xuất là đã xuất hiện hàng giả”, ông Bùi Minh Cường cho biết.

Để đáp ứng nhu cầu trong thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Nhà xuất bản cũng đang phối hợp các đơn vị nghiên cứu, sản xuất tem chống hàng giả trên không gian mạng, dự kiến đưa vào áp dụng từ đầu năm 2025. Tương lai không xa, tất cả những xuất bản phẩm điện tử của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật sẽ chống được sách lậu, sách giả trên không gian mạng.

Còn tại Trung tâm Mã số, mã vạch quốc gia (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ), Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa Quốc gia đã và đang vận hành, triển khai được đánh giá là giải pháp quan trọng góp phần bảo đảm chất lượng an toàn của sản phẩm hàng hóa, từ đó nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, góp phần xây dựng nền kinh tế minh bạch, bền vững về truy xuất nguồn gốc hàng hóa.

Cổng có vai trò kết nối các hệ thống truy xuất nguồn gốc độc lập. Khi người tiêu dùng quét, Cổng sẽ liên kết dữ liệu truy xuất nguồn gốc lại với nhau để cung cấp cho người tiêu dùng bức tranh sơ bộ về sản phẩm qua các bước như: Công đoạn sản xuất, vận chuyển tới tận tay người tiêu dùng.

Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa Quốc gia đã được nghiệm thu từ tháng 11/2022. Thời gian tới, Cổng sẽ kết nối thêm với 6 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Bảo Lâm/vietq

  • Cùng chuyên mục

Đà Nẵng: Thu hút 25 doanh nghiệp vi mạch, bán dẫn

Từ 8 doanh nghiệp ban đầu, hệ sinh thái vi mạch bán dẫn tại TP.Đà Nẵng đã mở rộng lên 25 doanh nghiệp, tham gia đa dạng cả ở các khâu đóng gói, kiểm thử.

Kinh tế - 15:56 30/08/2025

Amazon chọn Việt Nam để triển khai dự án vệ tinh Kuiper, hướng tới kết nối số toàn diện

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Phạm Đức Long đã tiếp và làm việc với đoàn công tác Tập đoàn Amazon do ông Gonzalo de Dios, Giám đốc Cấp phép toàn cầu và Quan hệ pháp lý quốc tế dự án Kuiper dẫn đầu. Hai bên đã trao đổi về dự án Kuiper - sáng kiến cung cấp dịch vụ internet băng rộng từ vệ tinh quỹ đạo thấp (LEO), góp phần thúc đẩy chuyển đổi số và kết nối số tại Việt Nam.

Kinh tế - 09:23 27/08/2025

Xuất khẩu hạt điều Việt Nam đạt 2,8 tỷ USD sau 7 tháng

Xuất khẩu hạt điều Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu thế giới khi mang về doanh thu ấn tượng 2,8 tỷ USD chỉ sau 7 tháng đầu năm 2025, dù sản lượng xuất khẩu có phần giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước. Sự cải thiện đáng kể về giá xuất khẩu đã trở thành động lực chính, giúp giá trị kim ngạch tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần hỗ trợ nền kinh tế nông nghiệp quốc gia trong bối cảnh biến động toàn cầu.

Kinh tế - 05:44 25/08/2025

Xuất khẩu cá tra vượt 1,2 tỷ USD sau 7 tháng

7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt hơn 1,2 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ, bất chấp những biến động khó lường của kinh tế và chính sách thương mại quốc tế. Trong khi Trung Quốc tiếp tục là thị trường chủ lực, nhiều doanh nghiệp được khuyến nghị sớm khai phá thị trường nội địa để giảm rủi ro phụ thuộc.

Kinh tế - 05:41 23/08/2025

Vượt qua thách thức thương mại, ngành Cảng biển Việt Nam 2025 tăng trưởng ấn tượng

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu chịu áp lực từ chính sách thuế quan của chính quyền Trump, ngành cảng và vận tải biển Việt Nam vẫn ghi dấu ấn với kết quả kinh doanh ấn tượng trong 6 tháng đầu năm 2025.

Kinh tế - 07:11 15/08/2025

Vốn FDI 7 tháng năm 2025 ước đạt 13,6 tỷ USD, tăng 8,4% cao nhất cùng kỳ 5 năm

Theo Cục Thống kê, Bộ Tài chính, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện 7 tháng năm 2025 ước đạt 13,6 tỷ USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước. Đây là số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện cao nhất của 7 tháng trong 5 năm qua. Công nghiệp chế biến, chế tạo; kinh doanh bất động sản; sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí...là lĩnh vực thu hút vốn FDI cao nhất.

Kinh tế - 13:24 06/08/2025

Tháng 7, Việt Nam xuất siêu 10,18 tỷ USD

Theo thông tin từ Cục Thống kê, trong tháng 7, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 82,27 tỷ USD, tăng 8,0% so với tháng trước và tăng 16,8% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 7 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 514,7 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 14,8%; nhập khẩu tăng 17,9%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 10,18 tỷ USD.

Kinh tế - 13:23 06/08/2025

Thị trường bán lẻ Việt Nam 2025: Ứng phó biến động, củng cố nội lực

Nửa đầu năm 2025, thị trường tài chính Việt Nam chứng kiến nhiều biến động, đặc biệt vào đầu tháng Tư do lo ngại về thuế quan đối ứng từ Mỹ. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán nhanh chóng phục hồi, với chỉ số và cổ phiếu liên tục lập đỉnh mới. Hiện tại, dù các mức thuế quan đã được công bố, chứng khoán Việt Nam vẫn duy trì giao dịch ổn định ở vùng giá cao nhất trong năm.

Kinh tế - 05:50 06/08/2025

Tập đoàn Samsung xuất khẩu điện thoại đến 128 quốc gia, vùng lãnh thổ

Tập đoàn Samsung hiện có 6 nhà máy, 1 trung tâm nghiên cứu và phát triển và 1 pháp nhân bán hàng tại Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Sản lượng điện thoại sản xuất tại Việt Nam chiếm 50% tổng sản lượng toàn cầu (bao gồm sản phẩm nguyên chiếc và linh kiện), xuất khẩu đến 128 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Kinh tế - 06:12 24/07/2025

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa cả nước đạt 470,65 tỷ USD

Số liệu thống kê vừa được Cục Hải quan công bố, từ đầu năm đến ngày 15/7, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt 470,65 tỷ USD, dự kiến sẽ vượt 500 tỷ USD vào cuối tháng này.

Kinh tế - 11:33 20/07/2025