Huyện Đức Trọng có diện tích cà phê lớn - đứng thứ 4 của tỉnh Lâm Đồng. Những năm trước, diện tích cà phê của huyện chủ yếu trồng bằng cây thực sinh từ nguồn giống địa phương nên cho sản lượng kém và không ổn định. Bên cạnh đó, có khoảng 30% diện tích trên 15 tuổi, cho năng suất kém, chất lượng cà phê không đảm bảo.
Trước tình hình đó, huyện Đức Trọng đã áp dụng nhiều chính sách vận động, khuyến khích, hỗ trợ nông dân chuyển đổi những diện tích cà phê kém hiệu quả, thâm canh tăng năng suất, cải tạo chuyển đổi giống bằng các dòng cà phê cao sản có năng suất và chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất của các hộ dân.
Trong đó, chương trình cải tạo giống cà phê bằng phương pháp ghép chồi đã đem lại năng suất và hiệu quả kinh tế cao, trở thành một giải pháp then chốt trong mục tiêu phát triển sản xuất cà phê của huyện.
Là một trong những người tiên phong trong chương trình chuyển đổi, cải tạo giống cà phê bằng phương pháp ghép chồi trên địa bàn xã Ninh Loan. Ông Vũ Văn Trung, ở thôn Nam Hải, cho biết: Hiện gia đình ông đang canh tác 1,2 ha cà phê. Trước đây, khi chưa dùng phương pháp ghép cải tạo cà phê, năng suất tối đa chỉ đạt 2,5tấn/ha.
Tuy nhiên, 3 năm đầu thực hiện ghép cải tạo bằng chồi của giống cà phê TR4, năng suất đã tăng lên 4 tấn/ha ở năm đầu hái bói, cao gấp 2 lần so với trước đó. Sau khi trừ hết chi phí chăm bón, thu nhập từ vườn cà phê mang lại cho gia đình tăng từ 30 triệu đồng/ha lên đến gần 100 triệu đồng/ha.
Vườn cà phê ghép chồi của gia đình ông Vũ Văn Trung ở thôn Nam Hải, xã Ninh Loan (huyện Đức Trọng) cho thu nhập cao
Ông Trung cho biết thêm: Sau năm thu bói, năng suất đạt tới 4-5 tấn nhân/ha và tới năm thứ 5, năng suất đạt 5-6 tấn nhân/ha. Sau khi ghép, ngoài việc cho thu hoạch cao hơn so với cây thực sinh, cây cà phê còn có khả năng kháng bệnh cao, không còn bị nhiễm bệnh rỉ sắt, nấm hồng nên cho năng suất cao.
Ngoài việc trồng cà phê ghép, Ông Trung còn tiến hành ghép cây con từ gốc cà phê Robusta với chồi cà phê ghép TR4 để cung cấp nguồn giống cho nhiều người dân địa phương; góp phần nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân trong xã.
Qua thực tế từ các mô hình ghép cà phê, ngành Nông nghiệp huyện đã khuyến cáo các nông hộ cải tạo vườn cà phê bằng hai hình thức mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đó là: Đối với các vườn cây đã hết chu kỳ kinh doanh nhưng không bị các bệnh về rễ, gỉ sắt chỉ cần cưa đốn phục hồi, chọn chồi để ghép tạo chu kỳ kinh doanh lần 2.
Để phát triển cà phê bền vững, cải tạo, thay thế dần diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp, ngành Nông nghiệp huyện Đức Trọng đã liên kết với Viện Khoa học kỹ thuật Nông - Lâm nghiệp Tây Nguyên xây dựng các vườn giống cây cà phê ghép như TR4, TR5, TR6, TR9, TR10...
Đây là những giống cà phê cao sản chọn lọc có khả năng kháng bệnh cao, nhiều quả, cỡ hạt lớn, chín tập trung, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Phương pháp cưa đốn phục hồi, chọn chồi ghép bằng các dòng vô tính chọn lọc không những rút ngắn chu kỳ kiến thiết cơ bản mà còn cho năng suất khá cao.
Đối với các vườn cà phê già cỗi, hết chu kỳ kinh doanh nhưng bị các bệnh về rễ, tuyến trùng, thì nên nhổ bỏ, trồng mới nhưng phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật cải tạo đất bằng cách trồng luân canh các loại cây họ đậu tối thiểu 1 năm.
Ông Phạm Hồng Hải, Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Đức Trọng cho biết: Qua các mô hình thực tế cho thấy giống cà phê ghép rất thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng trên địa bàn huyện, nên Phòng Nông nghiệp đã mạnh dạn tư vấn cho bà con nông dân chuyển đổi diện tích già cỗi, năng suất thấp sang trồng các giống cà phê ghép. Đến nay, hầu hết diện tích cà phê được chuyển đổi đều phát triển theo hướng bền vững cho năng suất cao, chất lượng hạt đồng đều, ít sâu bệnh.
Đơn vị cũng phối hợp với các ngành chức năng xây dựng nhiều mô hình trình diễn để nông dân tham quan học tập kinh nghiệm như tưới nước tiết kiệm, bón phân cân đối, hợp lý, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho cây cà phê.
Có thể nói, từ mô hình này, một lần nữa lại khẳng định hướng đi kịp thời và đúng đắn của chương trình cải tạo giống cà phê bằng phương pháp ghép chồi. Chính vì vậy, trong thời gian tới, huyện Đức Trọng tiếp tục đẩy mạnh công tác chuyển đổi giống cà phê, nhằm từng bước cải tạo diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp, kém hiệu quả, góp phần tăng năng suất, nâng cao chất lượng cà phê của địa phương.
H. Thủy (Nguồn: Báo Lâm Đồng)
