Đấu tranh chống thực phẩm không rõ nguồn gốc: Trách nhiệm không của riêng ai

Trận chiến cam go với thực phẩm bẩn

Nhiều năm qua, thực phẩm không rõ nguồn gốc vẫn xuất hiện tràn lan trên thị trường Việt Nam. Những đường dây vận chuyển lén lút, có tổ chức, với nhiều thủ đoạn tinh vi đã khiến cơ quan chức năng khó kiểm soát. Từ thịt, nội tạng động vật đông lạnh cho đến trứng, xúc xích, chân gà… đều có thể dễ dàng tìm thấy trong các quán ăn bình dân, thậm chí cả trong các nhà hàng lớn.

Trước thực trạng này, từ ngày 15/5 đến 15/6/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu mở cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất và lưu thông hàng hóa không rõ xuất xứ. Tại một cuộc họp Chính phủ gần đây, Thủ tướng đã chỉ rõ: việc hàng trăm tấn thực phẩm bẩn lọt qua các khâu kiểm soát chỉ có thể lý giải bằng hai nguyên nhân: hoặc là sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, hoặc là hành vi bao che, tiếp tay do tiêu cực, tham nhũng. Và cả hai trường hợp đều cần xử lý nghiêm minh, triệt để.

Thực tế tại Quảng Ninh cho thấy, quyết tâm ấy không phải chỉ dừng ở chỉ đạo. Trong đợt cao điểm từ 16/5 đến 3/6, lực lượng chức năng tại đây đã triệt phá 36 vụ, thu giữ hàng tấn thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc, trị giá gần 1,81 tỷ đồng. Riêng Hải quan xử lý 25 vụ, Biên phòng 3 vụ, trong đó có gần 9 vụ liên quan trực tiếp đến động vật và sản phẩm động vật, bao gồm 890 kg móng giò, 2.060 kg chân gà, hơn 3.700 quả trứng vịt cùng nhiều lô hàng khác.

Những con số trên là minh chứng cho sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Song, thực phẩm bẩn vẫn len lỏi, vẫn tràn về nội địa mỗi ngày, như những “xúc tu” khó cắt đứt.

Khi trách nhiệm bị bỏ ngỏ

Trong cuộc điều tra thực tế, phóng viên Thương hiệu và Công luận ghi nhận nhiều xe tải chở hàng nghi ngờ là nầm lợn, trứng gà non, xúc xích thường xuyên hoạt động tại khu vực Móng Cái (Quảng Ninh).

Ban đêm, những chiếc xe tải lớn di chuyển ì ạch trên cao tốc, dừng tại trạm nghỉ ở Hưng Yên hay các bến bãi ven đô Hà Nội để bốc dỡ. Bên trong là những kiện hàng bọc kín, được sang tải nhanh chóng sang các phương tiện nhỏ hơn rồi len lỏi vào thị trường tiêu dùng.

Đáng chú ý, ngày 6/9 vừa qua, phóng viên đã cùng Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ – cao tốc số 2 (Cục CSGT) để dừng kiểm tra xe tải mang BKS 14E-00715. Tuy nhiên, khi bị yêu cầu kiểm tra, lái xe không hợp tác, chỉ bấm điện thoại rồi bỏ đi.

Khoảng 30 phút sau, lực lượng Hải quan khu vực VIII có mặt và sẵn sàng phối hợp kiểm tra. Nhưng bất ngờ thay, tổ công tác của CSGT lại cho biết “đang chờ chỉ đạo từ cấp trên” và sau gần hai tiếng đồng hồ, đơn vị này rời đi mà không bàn giao phương tiện cho Hải quan. Hệ quả, chiếc xe tải cùng lô hàng nghi vấn nhanh chóng rời khỏi hiện trường, bỏ lại phía sau hàng loạt câu hỏi về trách nhiệm phối hợp giữa các lực lượng chức năng.

Phải chăng sự lúng túng, thiếu đồng bộ, thậm chí là né tránh trong một số khâu đã vô tình tạo ra “lỗ hổng” để thực phẩm bẩn tiếp tục len lỏi vào bữa ăn của người dân?

Cuộc chiến cần sự đồng lòng

Thực phẩm không rõ nguồn gốc không chỉ là một vấn nạn về kinh tế, mà còn là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe hàng triệu người dân Việt Nam. Chỉ cần một mắt xích lỏng lẻo trong quy trình kiểm soát, những tấn thực phẩm bẩn vẫn có thể lọt vào thị trường, gây hệ lụy khôn lường.

Cuộc chiến này vì vậy không thể chỉ đặt trên vai một lực lượng đơn lẻ. Hải quan, Biên phòng, Công an, Quản lý thị trường, CSGT… đều cần phối hợp nhịp nhàng, minh bạch và trách nhiệm. Và hơn hết, sự giám sát từ báo chí và người dân chính là “tai mắt” để phát hiện, ngăn chặn và buộc các lực lượng phải hành động quyết liệt hơn.

Thực phẩm bẩn không chỉ thách thức niềm tin của xã hội mà còn là phép thử đối với hiệu quả của bộ máy quản lý. Muốn chấm dứt vấn nạn này, cần một cuộc chiến thật sự đồng lòng, nghiêm minh và không có chỗ cho sự bao che, tiêu cực.

Thương hiệu và Công luận sẽ tiếp tục phản ánh hành trình “đi” của thực phẩm không rõ nguồn gốc từ biên giới đến bàn ăn, để góp phần thúc đẩy sự minh bạch và trách nhiệm trong công tác bảo vệ sức khỏe cộng đồng!

Trần Trang - Tuyết Hoa